Me shumë gjasa, nuk do të jeni dhe aq fleksibël, të shpejtë e të fortë në moshën 60 vjeçare sa jeni apo keni qenë në moshën 20 vjeçare. Koha ndikon në trupin dhe trurin tuaj. Lidhjet midis qelizave të trurit të cilat krijojnë dhe risjellin kujtime ndryshojnë me moshën, gjithashtu proteinat dhe hormonet që mirëmbajnë  trurin tonë nuk funksionojnë më ashtu si dikur. Me kalimin e moshës  është mirë të dimë dallimin midis harresës normale dhe asaj çfarë është shqetësuese që padyshim duhet ta ndani me mjekun tuaj.

Detajet

Normale: Harroni të takoheni me një mik, por më vonë kujtoheni. Ju kujtoni dasmën e vitit të kaluar, por nuk jeni shumë të qartë për personat që ishin aty. Ju keni komunikuar me mikun tuaj javën e kaluar, por nuk e kujtoni me saktësi gjithçka.

Kujdes: Harroni takime të rëndësishme. Pyesni vazhdimisht miqtë dhe familjarët për detaje. Harroni eventet në të cilat keni marr pjesë së fundmi dhe biseda që sapo i keni bërë.

Numrat

Normale: Harroni tek tuk të bëni pagesën e ndonjë fature, ose keni shtuar 3 lugë gjelle sheqer ndërkohë që duhet të shtonit vetëm 1 lugë çaji.

Kujdes: Keni vështirësi me përqëndrimin, hartimin e një plani dhe zgjidhjen e problemeve. Hasni vështirësi në operimet me numra duke e bërë të vështirë ndjekjen e një recete ose menaxhimin e buxhetit familjar.

Lojra dhe aktivitete

Normale: Keni nevojë për ndihmë për vendosjen e mikrovalës apo për regjistrimin e shfaqes suaj të preferuar. Për një moment përjetoni një bllokim të kujtesës për rregullat e lojës së pokerit apo lojra të tjera.

Kujdes: Nuk mund të përdorni sobën tuaj. Harroni rregullat e basketbollit ose tenisit, lojra të cilat i keni lujatur ose i keni ndjekur për dekada.

Harresa të momentit

Normale: Kontrolloni xhepat, tavolinën e kuzhinës, makinën tuaj dhe ktheheni sërish për të marrë çelësat që keni harruar.

Kujdes: Vendosni gjërat në vende të pazakonta, për shembull telefonin tuaj në frigorifer. Nuk mbani mend hapat që duhet të ndiqni, fajësoni dikë për vjedhje të gjërave.

Sa është data sot?

Normale: Ka raste kur ju duhet të ndaloni një moment për të kujtuar se çfarë dite është, por ju rikujtohet çdo gjë shumë shpejt.

Kujdes: E gjithë ideja e kohës është konfuze. Jeni të qartë për çfarë po ndodh momentalisht por nëse përpiqeni të mendoni për diçka që ka ndodhur javën e kaluar ose që do të zhvillohet të nesërmen ju ndiheni të humbur, të paorientuar.

Si erdha deri këtu?

Normale: Vërtiteni nëpër kuzhinë dhe e keni të pamundur të kujtoni se çfarë po kërkoni. Kur jeni duke dhënë disa udhëzime për një adresë ju ndodh të harroni emrin e rrugës.  Ndërkohë që vazhdoni të mos e kujtoni emrin e rrugës ju kujtohet se si mund të shkoni në vende të ngjashme me të.

Kujdes: Hasni vështirësi në gjetjen e rrugës për në shtëpi,  humbisni ose ndiheni konfuz në vendet që ju i njihni shumë mirë.

Ma jep pak atë...

Normale: Harroni emrin e diçkaje, e keni në majë të gjuhës por nuk mundeni ta shprehni.

Kujdes: Filloni i emërtoni gjërat në mënyrë të gabuar, në disa raste në një mënyrë shumë të çuditshme. Lugës mund të ndodh që i thoni krevat. Ndërkohë që jeni duke folur ndërprisni bisedën duke mos e kuptuar për  çfarë po flisni. Keni vështirësi  në ndjekjen e bisedave. 



Dua pak kohë vetëm

Normale: Përzierja e punës, familjes dhe e kërkesave sociale ju bën të mos keni shumë kohë dhe të hiqni dorë edhe nga gjërat  që ju i dëshironi aq shumë t’i bëni.

Kujdes: Ju e keni të pamundur të vazhdoni të ndiqni më skuadrat sportive të cilat normalisht i ndiqni. Përpiqeni të dilni e të shpenzoni kohë me njerëzit për të fshehur problemet që keni.

Si e ka emrin?

Normale: E keni emrin e tij në majë të gjuhës, por thjesht nuk ju kujtohet. Mund edhe të ndodh që thërrisni nipin tuaj me emrin e djalit tuaj.

Kujdes: Nuk ju kujtohet emri i djalit tuaj.

Nuk kujdeseni për veten

Normale: Dilni nga shtëpia pa larë dhëmbët ose më keq mund të harroni hapur zinxhirin e pantallonave.

Kujdes: Nuk është se ju nuk kujtoheni të merreni me veten, thjesht nuk e kujtoni se si t`i kryeni veprimet. Jeni duke u veshur dhe papritur ndiheni konfuz dhe nuk kuptoni se cfarë jeni duke bërë.

Nuk është problem

Normale: Jeni të shqetësuar për humbjen e kujtesës tuaj ndërsa familja juaj jo. Ju mbani mend momentet kur harroni diçka dhe mënyrën sesi ndiheni.

Kujdes: Familja juaj është e shqetësuar për shëndetin tuaj ndërkohë që ju nuk e keni idenë për çfarë janë duke folur.  Nuk jeni të vetëdijshëm për gjërat që po ndodhin.


Të shumtë janë faktorët që shkaktojnë humbje kujtese. Njerëzit shpesh shqetësohen për sëmundjen e Alzheimer-it ose lloje të tjera të demencës. Demenca mund të jetë një ndër arsyet e humbjes së kujtesës, por pas këtyre problemeve mund të fshihen edhe gjëra të tjera, për shembull; mund të jetë mungesë e vitaminës B12, një vitaminë kyçe për mirëfunksionimin e trurit. Mund të jetë depresioni ose problemet me tiroiden, ose moskonsumi i mjaftueshëm i lëngjeve.

Kur duhet të konsultoheni me një mjek?

Nëse ndonjë prej këtyre shenjave paralajmëruese ju duket e njohur ose është duke ndikuar jetën tuaj të përditshme, punën tuaj dhe marrëdhëbiet duhet të konsultoheni me një mjek. Zakonisht problemet me kujtesën ju bëjnë të ndaleni për një moment por nuk ju ndalojnë të vazhdoni jetën normalisht.

Si mund ta parandaloni?

Bëni çdo gjë që ndikon pozitivisht tek ju. Bëhuni social, bëni aktivitet fizik, hani mirë, flini mjaftueshëm dhe mos pini duhan. Mendojeni trurin tuaj si të ishte një muskul, duhet ta përdorni në mënyrë që ai të jetë i shëndetshëm, në të kundërt e humbet potencialin e tij. Luani lojra të tilla si fjalëkryqet ose Sudoku. Lexoni libra ose revista të ndryshme. Mësoni një gjuhë të huaj ose një instrument të ri muzikor. Bëni projekte që kërkojnë planifikim dhe detajim, si për shembull organizimi i kopshtit apo ballkonit tuaj të ri.


Lexo më shumë:

Cilat janë shenjat e hershme të demencës?