Shëndeti Mendor

 Për më tepër se 50 vjet, klinicistët kanë përdorur termin çrregullim përshtatjeje për të përshkruar njerëzit, të cilët hasin vështirësi në përballjen me një situatë të caktuar stresuese ose një rrethanë që shkakton stres vazhdimisht.Çrregullimet e përshtatjes janë diagnozat më të zakonshme në ...

Ne nuk e lidhim shpesh depresionin me dhimbjen fizike, por studimet tregojnë se kjo sëmundje mendore dhemb vërtet.Depresioni dhemb. Ndërkohë që ne shpesh lidhim sëmundjet mendore me dhimbjen emocionale si mërzitja, të qarit dhe ndjenja të mungesës së shpresës, studimet tregojnë se depresioni mundet ...

Shpesh duket sikur s’kemi mjaftueshëm orë në ditë. Sapo fikim alarmin në mëngjes, na duket sikur jemi vazhdimisht në nxitim për të arritur të bëjmë gjërat tona para se dita të mbarojë. Kemi afate për të përmbushur, takime për të organizuar, email-e për t’u përgjigjur e shumë të tjera. Pavarësisht ...

Përpara se të filloni të merrni barna antidepresive për një periudhë kalimtare, kini parasysh rreziqet që ndërmerrni.Mund të mendoni se përdorimi i një antidepresivi përkohësisht mund t’iu ndihmojë përgjatë një periudhe sfiduese, siç mund të jetë zija, stresi i tejskajshëm apo sëmundjet e rënda. ...

Për prindërit është situatë shumë e vështirë kur mësojnë se fëmija i tyre është objekt i bullizmit verbal, fizik apo i rrjeteve sociale dhe internetit.  Është mëse normale të ndiheni të shqetësuar por qasja e duhur me problemin do të ndihmonte fëmjën tuaj të ndihej i vlerësuar, i dëgjuar dhe i ...

Edhe sot, pas plot 20 vitesh nga diagonza e fëmijërisë me Çrregullimin e hiperaktivitetit dhe vëmëndjes së pamjaftueshme (ADHD), unë jam ende i vetëdijshëm se si vëmëndja ime shpesh humbet, lëkundet ose është ndryshe nga ajo e shumicës së njerëzve.Jam i prirur që të përjetoj “boshllëqe” gjatë ...

Te Hamleti, në aktin e 4-rt, skena 5, Ofelia vë në pah se rozmarina bën mirë për kujtesën, një ide, e cila daton mijëra vjet më parë, që në kohën e Greqisë së Lashtë, kur i mëshohej idesë se rozmarina lehtëson trurin, rrit mprehtësinë në të kuptuar, rikthen kujtesën e humbur, gjallëron mendjen. Tek ...

Coronavirusi! Virusi Korona! Po! Është një situatë serioze dhe kërkon vëmendje dhe vigjilencë të lartë. Por informacionet e shumta, masat dhe këshillat si nga burime institutesh të shëndetit publik qoftë serioze apo qoftë informacione që qarkullojnë në facebook kanë fuqinë të shkaktojnë ngarkesë në ...

Më shumë se rreth 1kg baktere popullojnë zorrët tona, e barazvlefshme kjo me peshën e gjithë trurit si dhe në zorrë ka më tepër organizma se sa ka qeliza në trupin e njeriut. Larmishmëria e gjeneve në bakteriet e zorrëve tona është rreth 100 herë më e madhe se sasia e gjenomës së njeriut. Prandaj ...

Studimi 10 vjeçar është i pari që saktëson rëndësinë parashikuese të testimit të gjenomës për autizminNjë nga prioritetet kyçe të ndërhyrjeve te fëmijët me Çrregullimin e Spektrit të Autizmit (ÇSA) është të fillosh herët, me disa të dhëna që tregojnë se foshnjat që në moshën 7 muajshe mund të ...

Thuajse të gjithë prindërit u bërtasin fëmijëve në një moment të caktuar, por sa e dëmshme mund të jetë kjo?Sipas specialistëve – shumë e dëmshme.Ekspertë nga Akademia Amerikane e Pediatrisë thonë se kur u bërtasim fëmijëve shkaktojmë tek ata rritjen e nivelit të hormoneve të stresit duke çuar në ...

Sipas psikiatërve, nervozizmi është një shenjë e nënvlerësuar dhe pak e njohur e depresionit.Të gjithë mund të mendojmë se ditët e sotme janë kthyer në më të vështira se dikur, jeta është më dinamike dhe problemet të cilat hasim janë nga më të ndryshmet, ndaj dhe është shumë e natyrshme që ...

Shqetësimi për autizmin është rritur me ritme eksponenciale në vitet e fundit. Por dallimi i shenjave mund të jetë disi “hileqar”, sidomos në fëmijët shumë të vegjël.Shenjat e autizmit dhe veçanërisht shenjat e autizmit te foshnjat janë një shqetësim në rritje mes prindërve të ditëve të sotme. Ajo ...

Përgjigja është më e ndërlikuar se sa mendoni.Çrregullimi i Pamjaftueshmërisë së Vëmendjes me Hiperaktivitet (ADHD) tashmë është një gjëndje e dëgjuar dhe e diskutuar në Shqipëri gjatë dekadës së fundit. ADHD është një nga çrregullimet më të zakonshme në fëmijëri dhe shpesh zgjat përgjatë gjithë ...

Është mirë të ndjesh ato që ndjen.Mesohu t`í ndjesh emocionet e tua!Kur shkon te psikiatri, psikologu, seanca nuk fillon me fjalët:‘A jeni i/e lumtur?”  Si rregull pyetjet janë rreth shqetësimeve: ‘A jeni i mërzitur? A ndiheni depresiv? Cfarë nuk shkon me ju? Por asnjë terapist nuk përpiqet që të ...

Përpjekjet farmaceutike për të larguar “hungërimën nga ana tjetër e heshtjes”, kanë për qëllim reduktimin e efekteve neurofiziologjike të këtij çrregullimi, por pa ndikuar në thelb të problemit të vërtetë. Përpjekja për të zbutur ndikimet e ankthit është njësoj si të duash të rruhesh përpara një ...

Shumë gjëra rrudhen dhe tkurren në të ftohtë. Sidomos ekstremitetet e njeriut, si gishtat e këmbëve dhe të duarve. Por edhe truri mund të përjetojë tkurrje, të paktën sipas studimit të botuar së fundmi në The New England Journal of Medicine.Për studimin e tyre, shkencëtarët amerikanë dhe ata ...

A ndodh ndonjëherë që ndryshimet e humorit t’ju kapin pa ndonjë shkak të dukshëm? Ndoshta nuk janë aq ekstreme sa luhatjet drastike të humorit në çrregullimin bipolar, por nëse ato shkaktojnë një problem të vazhdueshëm në jetën tuaj, ju mund të vuani nga ciklotimia, kushuriri më i zbutur dhe më i ...

Çfarë të bësh kur ankthi dhe mërzitja zgjasin?Lindja e një fëmije është një peiudhë gëzimi dhe ngazëllimi për shumë femra. Por, për disa, lindja mund të nxjerri në sipërfaqe ndjenja të fshehura të ankthit dhe mërzitjes.Kur këto ndjenja zgjasin shumë në kohë dhe ndërhyjnë në jetën dhe marrëdhëniet e ...

Mungesa e gjumit nuk konsiderohet më emblema e prodhimtarisë ose suksesit - kërkimet shkencore tregojnë gjithmonë e më shumë se mungesa e gjumit është një nga gjërat më të këqija që mund t’i bëjmë vetes. Trupi ndoshta mund të mos ketë nevojë për shumë gjumë, por truri ka patjetër shumë: një punë e ...

Stres i fuqishëm dhe ankth serioz janë përjetimet që priten pasi fëmijët kanë përjetuar një ngjarje të rëndë e traumatike. Cilat janë llojet e ngjarjeve traumatike? Ngjarje që të përballin me vdekjen, plagosjen e dëmtimin e rëndë fizik, përjetimin e kërcënimit të vdjekjes të vetes apo të ...

Shkalla e lartë e mbivendosjes dhe e ngjashmërive të simptomave e bën të vështirë vendosjen e diagnozës. Por, në të ardhmen, kjo mund të mos ketë shumë rëndësi.Ku mbaron ankthi dhe fillon depresioni?Në 2017, Organizata Botërore e Shëndetit vlerësoi se 4,4% e popullsisë në botë – më shumë se 300 ...

Nëse jeni diagnostikuar me ADHD ose njihni dikë që vuan, atëherë ju e dini që mundësitë e trajtimeve janë të ndryshme për këdo.Në varësi të moshës, simptomave dhe reagimit të trupit tuaj ndaj mjekimit, ju mund të zgjidhni që të anashkaloni mjekimet tradicionale dhe të kërkoni për trajtime më ...

Depresioni është një çrregullim kompleks i humorit i cili shkaktohet nga shumë faktorë të ndryshëm. Thënë kjo, ka një milion arsye që ju të mendoni se ju janë rikthyer simptomat ose që ato janë përkeqësuar edhe pse mjekimi e ka mbajtur humorin tuaj të qëndrueshëm. Sipas të dhënave më të fundit në ...

Studimet e reja kanë treguar se bebet e lindura me operacion cezarian kanë më shumë gjasa për të shfaqur Crregullim të Spektrit Autik (ASD) dhe Crregullim të pamjaftueshmërisë së vëmendjes më hiperaktivitet (ADHD). Studimi meta-analitik i 61 studimeve i kryer në 19 shtete, që shqyrtoi 20.6 ...

Idea se vaksinat mund të shkaktojnë autizëm ka marr dhe një goditje tjetër këtë vit, me një artikull të ri të publikuar në British Journal of Medicine. Në këtë artikull thuhet se studimi i vitit 1998 nga Andreë Ëakefield, i cili gjeti një lidhje të autizmit me vaksinat – është konsideruar tashmë si ...

Shpesh herë e gjeni veten para Instagramit apo Facebook-ut me postime të cilat tërheqin vëmendjen tuaj. Disa prej tyre mund të jenë argëtuese, disa kuptimplota e të tjera mund t`ju bëjnë të reflektoni.E megjithatë, pasi e mbyllni telefonin, nuk ndiheni të çlodhur. Ndoshta përjetoni një boshllëk ...

Studime të reja tregojnë se përdorimi i tepërt i rrjeteve sociale mund të jetë tepër ndikues në shëndetin mendor të adoleshentëve. Sa më shumë të përdoren mediat sociale aq më i lartë është risku për depresion. Sipas një studimi të kryer nga Universiteti i Montrealit koha e shpenzuar përgjatë një ...

Falë teknologjisë që e ka bërë më të thjeshtë marrjen e punës me vete në shtëpi, orët standarte të punës 8 me 4 pothuajse nuk ekzistojnë më. Kombinuar ky fenomen me udhëtimet e gjata të punës dhe orët më të gjata në punë bën që ne të kalojmë pjesën më të madhe të javës sonë duke lundruar në email e ...

Për shekuj me rradhë ndoshta, prindërit i kanë thënë fëmijëve të tyre të dalin e të luajnë jashtë. Duke bërë kështu, ata nuk e dinin që ishin duke ushqyer aftësi emocionale, konjitive dhe gjuhësore te fëmijët e tyre. Këto aftësi i ndihmojnë fëmijët të ndërtojnë funksionet ekzekutive dhe sociale e ...

Shkenca ka arritur të shpjegoj shumë aspekte të gjumit por ëndrrat ngelen një ndër fenomenet më të pashpjeguara. Njerëzit mundohen t`i interpretojnë ëndrrat shpesh duke iu referuar fjalorthëve të ëndrrave apo diskutimeve mes miqsh. Psh. ëndrra me ish-shefin tuaj, a ka të bëj me ankthin dhe ndjenjat ...

Nje histori personale e lidhur me Crregullimin Obsesivo-kopmulsiv (OCD)Jo shume kohë më parë isha duke u përballur me momentet më të vështira të jetës sime, por në letër nuk dukej aspak ashtu. Sapo kisha përfunduar një turne kombëtar për librin tim të parë, “The Crowdsourceress”  dhe çdo gjë po ...

“Jetesa me ankthin dhe depresionin është një luftë e vazhdueshme me veten”Njerëz të cilët jetojnë me ankthin dhe depresionin njekohësisht e ndajnë këtë eksperiencë me të tjerët... Depresioni dhe ankthi  shfaqin secili simptomat e tyre. Sikur të mos mjaftonte fakti se jetesa me njërën prej tyre ...

Djali im dy vjeçar dhe unë po pushonim së bashku dhe papritur ai ndaloi së ledhatuari fytyrën time dhe më qëlloi në sy dhe më pas më thumboi. U trondita shumë dhe e ekzagjerova pak dhimbjen time për ta bërë të kuptonte se po më lëndonte, më pas i kapa duart e tij dhe e pashë në sy duke i thënë “Nuk ...

Nga ndryshon frika nga fobia? Frika na mbron nga rreziku, ndërkohë që fobitë nuk kanë të bëjnë aspak me rrezikun. Fobia përcaktohet si një frikë intense dhe irracionale gjatë përballjes me një situatë, aktivitet ose objekt të caktuar. Fobia është e shoqëruar me ankth, të cilin ju nuk jeni në ...

Shumë studime kanë treguar se personat obezë kanë më shumë probabilitet të bëjnë depresion. Megjithatë, ende është e paqartë pse dhe cilat janë mekanizmat e saktë biologjikë që lidhin obezitetin me depresionin. Një grup studiuesish nga Universiteti i Glasgow në Mbretërinë e Bashkuar në bashkëpunim ...

Përdorimi i Melatoninës me efekt të zgjatur përmirëson gjumin tek fëmijët me Çrregullim të Spektrit Autik (ASD) dhe shoqërohet jo vetëm me përmirësimin e sjelljeve eksternalizuese te fëmijët, por gjithashtu me një përmirësim të cilësisë së jetës për prindërit. Këto ishin rezultatet e dy studimeve ...

Rezultatet e këtij  studimi do t’ju nxisin edhe më shumë dëshirën për t’u ulur dhe për të lexuar sa më shumë libra me fëmijën tuaj. Leximi që ju bëni për fëmijët tuaj është diçka e paçmueshme për njohuritë e tyre dhe ky studim i ri e konfirmon këtë gjë. Fëmijët të cilëve u lexohen 5 libra në ...

A i organizoni me kujdes rrobat tuaja në dollap, ndoshta duke i ndarë sipas ngjyrave? Apo ndoshta mbani një kalendar të detajuar ku planifikoni çdo detaj të ditës tuaj?Termi "obsesiv", ose "ai/ajo ka obsesione", ose "ka ca fiksime" shpesh përmendet nëpër biseda, ndonjëherë duke iu referuar disa ...

Një studim i ri ka treguar se fëmijët të cilët janë viktimë e bullizmit janë rreth 40% më shumë të rrezikuar për çrregullime të shëndetit mendor në moshën 20 vjeçare. Po ashtu, është parë se të rinjtë me histori bullizmi kanë 35% më pak gjasa të jenë të punësuar.Në këtë studim janë përfshirë 7000 ...

Një studim i ri ka zbuluar se mjaftojnë dy orë para ekranit në ditë për të bërë fëmijët të sillen më keq kur arrijnë moshën pesë vjeçare.Fëmijët e vegjël që përdorin telefona dhe tableta për më shumë se dy orë në ditë kanë shtatë herë më shumë gjasa për të zhvilluar ADHD dhe pesë herë më shumë ...

Sipas zbulimit të një studimi të ri, traumat e fëmijërisë si pasojë e prindërimit të pakujdesshëm, mund të shkaktojnë dëmtime strukturore në tru dhe rrisin mundësinë për depresion të rëndë. Për herë të parë shkencëtarët kanë lidhur ndryshimet e stukturës së trurit me ngjarjet traumatike të ...

Më poshtë është historia e një gruaje e cila ka bashkëjetuar me shenjat e autizmit për 35 vjet pa i dhënë dot një kuptim shqetësimeve të saj. Kjo histori na tregon se një njeri me autizëm mund të mos ketë asnjë nga ato shenja që jemi mësuar t`i shohim apo t`i dëgjojmë shpesh dhe sesi ato mund të ...

Në ditët e sotme, në kohët moderne, koncepte të tilla si "ankth", "kam ankth", një ndjenjë ankthi më vjen", janë të zakonshme si pjesë e bisedave të përditshme që hasen rëndom në ambjente mjekësore dhe jo mjekëosre si ato shoqërore, në shkolla, në punë, në televizion etj.   Çfarë është ankthi?...

Si mund ta përkufizojmë gjumin? Studiues të shumtë kanë dhënë përkufizime të ndryshme në lidhje me gjumin. Por që të gjithë bien dakort kur e konsiderojnë gjumin si një gjendje rekurente, natyrale e trupit dhe mendjes, që karakterizohet nga ndryshimi i vetëdijes, frenim relativ i aktivitetit ...

Fëmijët e rritur në natyrë bëhen te rritur më të lumtur. Kontakti me natyrën dhe përjetimi i hapësirave te saj të mbushura me dritë e gjelbërim, aty ku mund të ndjesh aromën e tokës dhe të kundrosh fluturimin e qetë të gjetheve në fllad, mund të qetësojë jetën tonë të furishme. Është sikur vetë ...

Çfarë është Çrregullimi i Sjelljes? Është model kronik sjelljeje që i shkakton dëm të tjerëve e që thyen normat apo rregullat sociale Çrregullimi i sjelljes dhe sjellja antisociale tek fëmijët kanë keto karakteristika: Kryerje veprimesh dhe mbajtje qëndrimesh që nuk janë në ...

Çrregullimi i pamjaftueshmërisë së vëmendjes me hiperaktivitet (ADHD) karakterizohet nga prania e mungesës së vëmendjes, aktivitetit të tepruar dhe impulsivitetit.Pavëmendja i referohet stilit të sjelljes, përfshirë çorganizimin dhe mungesën e vazhdimësisë së më tepër sesa një procesi psikologjik, ...

Çrregullimet e spektrit të autizmit mund të shfaqen ndryshe në individë të ndryshëm. Kryesisht, ato shfaqen si çrregullime të zhvillimit, të cilat ndikojnë në mënyrën se si fëmijët komunikojnë, sillen dhe bashkëveprojnë me të tjerët. Shenjat e para mund të shfaqen në periudha të ndryshme të ...

Një djalë filloi të puliste kapakët e syve (hap e myll) kur ishte 5 vjec dhe disa muaj më pas filloi të kryente lëvizje jo rritmike të nofullës. Në moshën 7 vjeçare, pulitja e syve vazhdonte, ndërkohë që kryente edhe zhurmën e tërheqjes së hundëve dhe lëvizje të shpatullave. Në adoleshencë ai ...

Çrregullimet depresive janë sëmundje në të cilat ulja e vazhdueshme e humorit dhe mungesa e ndjenjës së kënaqësisë në jetë (anhedonia) janë tipare të dukshme dhe të qëndrueshme. Çrregullimet depresive ndahen në Depresion Madhor (që mund të ketë një episod të vetëm ose episode të përsëritura ...